Ortoptysta mimo, że to mało znany zawód, wcale nie jest w Polsce taki nowy. Istnieje bowiem od ponad 30 lat! O ortoptystach mówi się, że to mała profesja o wielkim znaczeniu. Dlaczego? Po przeczytaniu poniższego tekstu nie powinno być co do tego wątpliwości.
Choć na codzień nie zdajemy sobie z tego sprawy, nasze oczy wykonują bardzo ciężką w pracę w postaci chociażby utrzymywania wyraźnego obrazu, śledzenia tekstu, czy uzyskiwania tzw. stereoskopi – popularnego 3D. Dodatkowo zdobycze dzisiejszej cywilizacji (smartphony, tablety) narażają nasze oczy na duży wysiłek, zwłaszcza w postaci wytężonej aktywności z bliska. Nadwyrężenie oczu może prowadzić wówczas do bólu głowy, zamazywania ostrości, a co znamienne u dzieci, niechęci do czytania i pisania. Jak pokazują badania przeprowadzone w 2007 roku w Warszawie pod opieką prof. Szaflika, na 1500 ośmioletnich dzieci, tylko co piąte z nich widzi dobrze, około 22% tych dzieci nosi już okulary, a aż 50% (mimo niestwierdzonej wady wzroku) widzi źle i potrzebuje pomocy. Tą pomoc oferuje ortoptysta!
Ortoptysta – czyli kto?
Specjalista zajmujący się badaniem oczu w przypadku istnienia trudności związanych z funkcjonowaniem obuocznym, oraz ćwiczeniami, gdy wzrok, z racji braku prawidłowej współpracy obu gałek ocznych, niedomaga. Głównymi zaburzeniami, którymi zajmuje się ortoptysta są:
- zez czyli uciekanie oka (najcześciej do nosa lub do skroni);
- niedowidzenie – gdy oczko (zwykle jedno), gorzej widzi mimo najlepiej dobranych okularów;
- zaburzona konwegrencją (zbieżnością oczu), która utrudnia np. czytanie;
- niesprawana akomodacją czyli kłopoty z wyostrzaniem obrazu na różne odległości np. w szkole podczas patrzenia raz na tablicę raz na zeszyt;
- trudności z uzyskaniem głębi (trójwymiaru), problemy z koordynacją oka z ręką.
Ortoptysta wykonuje zawód medyczny w ścisłym powiązaniu z lekarzem okulistą dlatego najłatwiej go znaleźć w Poradni Leczenia Zeza i Niedowidzenia, gabinecie ortoptyczno-pleoptycznym lub przychodni okulistycznej.
W czym pomoże ortoptysta?
W zdrowiu
Badanie profilaktyczne wzroku dziecka powinno zostać wykonane już w pierwszym roku życia. Ortoptysta pomaga wówczas lekarzowi okuliście w ocenie ruchów gałek ocznych, zakropieniu dziecka, określeniu wady wzroku. U nieco starszych dzieci 2-3 letnich ortoptysta może wykonać dodatkowo badanie ostrości wzroku, pomiar kąta zeza, sprawdzić trójwymiar. Dokładna diagnoza ortoptyczna, obejmująca szczegółowy pomiar widzenia obuocznego, powinna zostać wykonana u każdego dziecka najpóżniej w wieku ok. 5 roku życia tj. przed podjęciem nauki szkolnej, a następnie powtarzana co rok.
W chorobie
Gdy u Twojego dziecka rozpoznano chorobę zezową, niedowiedzenie czy inne zaburzenia widzenia obuocznego ortoptysta pomoże m.in. w określeniu:
- wielkości kąta zeza (zarówno jawnego jak i ukrytego);
- ostrości wzroku;
- korespondencji i fikasacji siatkówkowej;
- ocenie akomodacji i konwergencji;
- fuzji i stereoskopii (stopni widzenia obuocznego);
- wady wzroku.
Ortoptysta pomoże także w dobraniu odpowiedniego zestawu ćwiczeń w gabinecie jak i w domu. Poprowadzi ćwiczenia wzrokowe Twojego dziecka i będzie czuwać nad przebiegiem leczenia, gdy Twoje dziecko ma:
- niedowidzenie (tzw. leniwe oczko);
- zeza jawnego (lub ukrytego powodującego dolegliwości);
- zoperowane oczko (i konieczne jest rozćwiczenie mięśni gałkoruchowych);
- kłopoty z akomodacją i konwergecją;
- niestabilne lub osłabione widzenie obuoczne;
- trudności w czytaniu i pisaniu.
Co warto podkreślić, ortoptyści mimo, że pracują również z dorosłymi, są szczególnie szkoleni do pracy z dziećmi. Cechuje ich cierpliwość, umiejętność dostosowania metod badań i ćwiczeń do wieku i potrzeb Twojego Malucha.
Rodzicu, nie byłeś jeszcze z dzieckiem na kontrolnym badaniu ortoptycznym? Warto się na nie wybrać, aby dowiedzieć się jak współpracują oczy Twojego dziecka. Czy ma prawidłową ostrość wzroku, czy widzi trójwymiarowo? W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, podjęte wcześnie leczenie, daje szansę na prawidłowe funkcjonowanie wzrokowe, eliminację niepowodzeń szkolnych i lepsze samopoczucie!
