Po pierwszej niezwykle ważnej wizycie obejmującej zapoznanie się ze specjalistą prowadzącym rehabilitację i wstępny wywiad czas na diagnozę. Diagnoza to niezwykle ważny etap obrazujący działania planowane na kolejne tygodnie czy miesiące. Celem diagnozy jest określenie w jakim stopniu dziecko z dysfunkcją wzroku wykorzystuje wzrok w naturalnych warunkach – w sytuacjach związanych z zabawą i nauką, poznawaniem przestrzeni, określenie jego mocnych stron funkcjonowania przy udziale oczu, a także rozpoznania jego niedomogów.
Diagnoza
W diagnozie istotna jest obecność opiekuna i swoboda dziecka. To jak bezpiecznie i pewnie się poczuje, będzie mieć wpływ na jego zachowanie. Może to mieć również odwzorowanie w wynikach testów i prób diagnostycznych, które będą przeprowadzane. Do prowadzenia diagnozy i oceny funkcjonowania wzrokowego specjaliści używają różnych narzędzi (np. testów), ale też z pewnością pokażą dziecku kilka przedmiotów (zabawek, książek) i będą obserwować jak Twoje dziecko się bawi. Możliwe, że zostaniesz poproszony o zainicjowanie czy zaangażowanie w zabawę. Wszystko po to, aby zebrać cenne obserwacje jak zachowuje się pacjent podczas spontanicznej, niekierowanej aktywności (na ile to oczywiście możliwe w warunkach gabinetowych). To ważny element diagnozy, podczas którego można wychwycić pewne zachowania charakterystyczne dla dziecka – nawyki wzrokowe i ruchowe.
Jeśli Twoje dziecko jest nieśmiałe, jeśli niepewnie czuje się w obcych miejscach, jeśli wiesz, że nawiązanie kontaktu z innymi zajmuje mu dużo czasu – nagraj film, na którym utrwalisz jak Twoje dziecko bawi się i wykonuje jakieś podstawowe czynności domowe pod kontrolą wzroku.
Prowadzący diagnozę może poprosić Cię o wyrażenie zgody na nagranie zarówno obserwacji jak i przeprowadzania testów kamerą. Ułatwia to diagnozę.
Nie rób tego!
Gdy trwa diagnoza i ocena funkcjonowania wzrokowego:
- Nie podpowiadaj dziecku odpowiedzi – nie poganiaj, nie stresuj mówiąc „no przecież to wiesz”. W takiej atmosferze zebrane wyniki badan nie będą miarodajne.
- Pamiętaj – presja nie jest skutecznym motywatorem w przypadku dzieci
- Słuchaj wskazówek specjalisty – jeśli będziesz potrzebny (do współudziału w przeprowadzeniu jakiegoś testu lub po prostu, by wspomóc dziecko nie ingerując w wynik badania), zostaniesz zaangażowany w zajęcia.
Czego możesz się spodziewać?
Podczas badania specjalista nie chwali dziecka zbyt często, nie wskazuje błędów, które są popełniane, po prostu przechodzi do kolejnego zadania. Dlaczego? Są narzędzia diagnostyczne, których poprawne wykorzystanie zabrania sugerowania dziecku czy udzieliło poprawnej czy błędnej odpowiedzi. Specjalista może pochwalić dziecko za zaangażowanie w pracę, za cierpliwość i wytrwałość, podziękować za wykonanie polecenia, nie będzie jednak głośno oceniał samego zadania. To część procedury diagnostycznej, której należy przestrzegać.
Nie obraź się też jeśli np. w czasie zajęć zostaniesz poproszony o opuszczenie gabinetu na kilka minut – to wszystko dla dobra procesu diagnostycznego. Zazwyczaj obecność rodziców pomaga, ale bywa też, że przeszkadza. Jeśli mały pacjent się rozprasza choćby samą Twoją obecnością, choć siedzisz cichutko w kąciku sali, warto spróbować zostawić go z rehabilitantem sam na sam. W każdej chwili możesz wrócić na zajęcia.
Diagnoza i ocena funkcjonowania wzrokowego musi odbywać się przy czynnym udziale dziecka. Specjalista nigdy nie powinien przeprowadzać żadnych prób wbrew jego woli. Jeśli pacjent nie współpracuje trzeba poświęcić na badanie więcej czasu, być może potrzebne będą dodatkowe spotkania. Tu cierpliwość jest kluczem do sukcesu.
Diagnoza jest więc określeniem tych czynników, które mają największy wpływ na funkcjonowanie wzrokowe dziecka i takie posługiwanie się nimi by to widzenie usprawnić.
Źródło: Małgorzata Walkiewicz-Krutak “Funkcjonowanie wzrokowe małych dzieci słabowidzących”
Zobacz też pozostałe wpisy z serii “ABC rehabilitacji wzroku dziecka”:
ABC rehabilitacji wzroku dziecka cz. 1 – Pierwsza wizyta
ABC rehabilitacji wzroku dziecka cz. 3 – Ważne pytania
ABC rehabilitacji wzroku dziecka cz. 4 – Plan rehabilitacji
