Przekraczanie linii środkowej ciała to zdolność oczu, rąk, nóg i głowy do ruchów, w trakcie których przekraczane są środkowe rejony ciała. Trudność czy niezdolność przekraczania linii środkowej ciała jest jednym ze składowych deficytów w zespole obustronnej koordynacji. Linia środkowa ma szczególne znaczenie w rozwoju schematu ciała.
Współpraca półkul mózgowych
Dzieci niezintegrowane lateralnie (strony ich ciała nie współpracują) funkcjonując nie używają obu półkul mózgowych jednocześnie. Takie dzieci mają problemy z przekraczaniem linii środkowej ciała, a także z nauką pisania, czytania, koordynacją ruchową (zgrabnym poruszaniem się) i korzystaniem z pola widzenia, które znajduje się w centrum co jest mocno związane ze zdolnością koncentracji.
Integracja między półkulami jest bezpośrednio związana z kontrolą ustawienia oczu. Zatem umiejętność jej swobodnego przekraczania wiąże się kontrolą okulomotoryczą. U dzieci z zaburzeniem zezowym często terapię wzroku rozpoczyna się od ćwiczeń motorycznych i jest ona ściśle powiązana z zajęciami integracji sensorycznej.
Zaczynamy!
Ćwiczenia na przekraczanie linii środka mają za zadanie stymulować i tworzyć nowe połączenia pomiędzy prawą i lewą półkulą mózgową i znajdującymi się tam ośrodkami oraz wzmacniać ciało modzelowate. Są to zabawy tak naturalne, że bez problemu wprowadzisz je do codziennych aktywności swojego dziecka.
Ćwiczenie 1
Maszeruj, turlaj się, raczkuj, czołgaj
Podstawowe ruchy naprzemienne znajdziesz w energicznym maszerowaniu w miejscu. Dodając do tego naprzemienne ruchy rąk połączone z ruchami nóg efektywne ćwiczenie gotowe! Pamiętaj, że maszerując z użyciem rąk i nóg ruch i ugięcie prawej nogi łączy się z ruchem i ugięciem lewej ręki. I odwrotnie. Jeśli Twoje dziecko ma z tym problem zacznijcie tylko od nóg. Ćwiczeniom nadajcie określony rytm np ulubionej piosenki dziecka.
Raczkowanie, czołganie się, czy robienie pajacyków (w pierwszym etapie na leżąco, a później na stojąco) to najbardziej naturalne aktywności stymulujące symetrię ruchów ciała. Zróbcie tor przeszkód z krzeseł i poduszek, zawińcie malucha w koc energicznie go rozwijając, bawcie się w Szymon Mówi (gdy dzieci muszą wykonywać pewną czynność zadaną przez prowadzącego) albo w lustro (gdy dziecko musi odzwirciedlać czynności przez was wykonywane).
Ćwiczenie 2
Rysuj oburącz
Potrzebujecie jedynie duży arkusz papieru i dwa mazaki. Namów dziecko by rysowało jednocześnie i symetrycznie. Możecie zacząć od dwóch obiektów np kół rysowanych obok siebie. Uczul dziecko by rysunki były jednakowej wielkości i kształtu. W kolejnym etapie możecie rysować jeden obiekt np. serce gdzie lewa ręka rysuje lewą połowę serca, a prawa rysuje jego prawą połowę.
Zabawę możecie przenieść na płytki chodnikowe i starać się symetrycznie wrysowywać koła w kwadraty chodnika.
Ćwiczenie 3
Myj oka
Przyjemne z pożytecznym. Wystarczy gąbka i miska z wodą. Powierzchnią do mycia może być szyba okna, samochód albo ściany prysznica podczas wieczornej kąpieli. Poleć dziecku by wykonywało duże koła raz jedną, raz drugą ręką. Stymulacja jest wówczas jednostronna, ale przekraczana jest linia środkowa ciała. Dziecko może też trzymać gąbkę oburącz i wykonywać ruchy liniowe w każdym kierunku. Jeśli dodacie do tego piosenkę i rytm stymulacja murowana!
Ćwiczenie 4
Tańcz z wstążkami
Do tej zabawy potrzebujecie szerokich wstążek w dwóch kolorach o długości około 1,5 m. Taniec i zabawa z wstążkami są bardzo intuicyjne! W zasadzie nie potrzeba do niej instrukcji. Im więcej symetrycznych i naprzemiennych ruchów rąk i nóg tym lepiej.
Ćwiczenie 5
Podaj dalej
Zabawę w podaj dalej najlepiej wykorzystać w grupie dzieci. Dzieci podają sobie piłkę chwytając ją oburącz z jednej strony ciała i przenoszą na drugą. Ten sam efekt osiągnięcie w piaskownicy kopiąc dziurę po lewej stronie prawą ręką i wysypując zawartość łopatki po prawej stronie ciała. Proste prawda?
Już rozumiesz na czym polega i czemu tak ważna jest stymulacja symetrii przez przekraczanie linii środkowej ciała dziecka w zaburzeniach ustawienia i ruchów oczu?
Ruch i stymulacja mięśni zwłaszcza ta symetryczna i naprzemienna wydaje się być oczywista. Często myślisz Dzieci muszą się wybiegać? Pomyśl o ruchu jako o koktajlu biochemicznym z neurotrofin, który „wlany” do mózgu Twojego dziecka sprawi, że będzie działał sprawnie, kontrolując prace mięśni dużych, które uczą mięśnie małe jak się poruszać. A teraz biegiem na wspólny spacer!
Fotografia: Tomasz Jurgielewicz
